Nils Henrik Smith var til stades på Ullevaal Stadion under Forbundstinget 2016 – og returnerte til utanforverda med lettare sjokkskadar. Her kan du lese den skakande rapporten hans.
Tekst: Nils Henrik Smith
Foto: Sjur Stølen (Digitalsport)
Alle lukkelege familiar er like, skriv Leo Tolstoj i Anna Karenina. Alle ulukkelege familiar, derimot, er ulukkelege på sin heilt eigne måte, ifølgje den skjeggpryda russiske vismannen. Norsk fotball er jo, strengt tatt, ingen familie, men i makt-korridorane hjå NFF er ein likevel svært glade i å omtale seg sjølv som ein. Viss ein godtek denne sjølvframstillinga, er det lett å slå fast at den norske fotballfamilien må vere grenselaust ulukkeleg. For dette er, som vi skal sjå, ein familie ulik alle andre.
Av alle ting Ullevaal Stadion ikkje liknar, liknar det minst av alt ein idrettsarena. Sjølv på ein støttepasnings avstand er det fullstendig umogleg å skjøne at ein nærmar seg heilag fotballgrunn. Som min Josimar-kollega Lars Johnsen skriv: «[Ullevaal] er egentlig et kjøpesenter med en fotballbane i midten». Her finst, mellom mykje anna, ein Burger King, eit vinmonopol og eit Thon-hotell, og i tilknyting til sistnemnte finst óg Ullevaal Business Class (UBC), som (ifølgje seg sjølv) er Noregs største kurs- og konferansesenter, og åstaden for Forbundstinget 2016. Josimars audmjuke utsending må, som alle pressefolk, registrere seg i forkant av Tinget, og registreringa finn stad i eit lite rom som ganske enkelt heiter Solskjær, kor veggane er rikt dekorerte med fotografi frå den tidlegare Manchester United-reservens karriere. Den presseansvarlege er ein venleg og imøtekomande mann: Han skjenkar meg i sin store nåde ein liten bag påtrykt logoane til NFF og Norsk Tipping, og utstyrar meg med alt eg måtte begjære av sakspapir samt pressepass og ein billett som gjev meg adgang til kveldens festmiddag. «Under middagen skal det vere pent antrekk», opplysar han mykjeseiande. Han ser nok at eg er ein skamlaus slusk frå lågaste privatøkonomiske hylle, men sanninga er like fullt at eg faktisk har med meg så vel mørk dress som nystroken skjorte. Når sanninga no ein gong skal fram, er faktum at delegatane til Forbundstinget er ein påfallande lite velkledd gjeng, særleg på herresida. Det sartoriale brotsverket «dressjakke og dongeribukse» opptrer med skræmeleg høg frekvens. Men eg er trass alt ingen motejournalist, snarare er målet mitt her på Tinget å opptre som ei kryssing av Günther Wallraff og Hunter S. Thompson, og for å lukkast med dette, må eg blande meg med mengda så ubemerka som mogleg. (Sidan eg jo er ein fullstendig preglaus person, reknar eg nøkternt med at dette skal gå greitt.)
Elgen og etikk
Før sjølve Tinget tek til, skal det vere verdiseminar. Som alle veit har NFF fire verdiar – «trygghet, glede, respekt og likeverd» – og som alle óg veit har organisasjonen (særleg styret og den administrative toppleiinga) hatt fortvila tungt for å etterleve desse verdiane i nyare tid. Vi som er her veit det ikkje enno, sjølvsagt, men dei neste to dagane skal syne seg å verte ein stilstudie i manglande samsvar mellom teori og praksis.
I Colosseum-salen kor seminaret finn stad, er eg nær ved å lage skandale. Eg har henta meg morgonens trettande kopp kaffi, og grunna min notorisk manglande evne til å orientere meg i små, tett befolka rom, går eg rett på tidlegare fotballpresident Per Ravn Omdal. Det er med naud og neppe eg klarar å unngå å helle glovarm kaffi over den vesle mannen. Viss NFF verkeleg er ein familie, er Omdal sjølve Gudfaren. Gjennom sin enorme arbeidskapasitet og sans for nettverksbyggjing gjorde han vesle Noreg til ei stormakt innføre internasjonal fotball-administrasjon. Når Karen Espelund i dag sit i UEFA-styret, og Yngve Hallén og Kjetil Siem vert mottekne som kjære vener i Zürich og Nyon, er det Omdal dei har å takke for det. Såleis ville det vere svært uheldig om det heiderskronte æresmedlemmet måtte fraktast til hospital etter å å ha pådrege seg forbrenningsskadar på grunn av ein kollisjon med ein ynkeleg frilansjournalist. Men Omdal verkar uanfekta. Eg pustar letta ut og går for å finne plassen min, som syner seg å vere rett bak ingen ringjare enn Rune Bratseth.
Bedehusguten Bratseth er her i eigenskap av å vere medlem i NFF sin etiske komité. Alle organisasjonar har etiske komitear for tida, men om det er meininga at desse skal faktisk skal utrette noko, eller om ein ganske enkelt har dei for å ha dei, er ofte uklart. Eg nærar den største respekt og beundring for Bratseth som fotballspelar, men er usikker på kva han har å bidra med på etikkens område. Kanskje har NFF rett og slett tenkt at «Elgen» må vere ein særskilt etisk person fordi han trur på Jesus? Det verkar litt naivt, men kva veit eg?
Liv og lære
Henrik Syse innleiar seminaret. Syse er filosof og Bratseth sin kollega i den etiske komitéen. Med utstudert entusiasme sprett han opp på podiet og tek til å greie ut om etikk i eit litt irriterande stemmeleie. «Livet er som eit finsk fareskilt», seier han. «Vi veit at det er noko vi bør frykte lenger framme, men vi skjønar ikkje kva det er!» Det er difor vi treng etiske reglar (eller eventuelt bør lære oss finsk). Syse er morosam og kunnskapsrik, og dessutan påfallande oppteken av sin far, tidlegare statsminister Jan P. Tre gonger i løpet av foredraget påkallar han faren. Dette skal syne seg å verte opptakta til eit familiefokus som vanskeleg kan kallast anna enn incestuøst.
Etter at Syse har fått forsamlinga til å le ein heil del, samt kanskje óg tenkje bittelitt, er det tid for debatt. Eller rettare sagt: «debatt». For det skal syne seg at det er svært lite som faktisk vert debattert under den timelange seansen. Deltakarane er Sven Mollekleiv, president i Noregs Raudekross og ikkje berre medlem av, men sågar leiar for NFF sin etiske komité, Rosenborg-direktør Tove Moe Dyrhaug og NFF-styremedlem Eli Arnstad. Ordstyrar er Svein Graff frå Ullevaal Media Center, eit av fotballforbundets tallause dotterselskap. Mollekleiv seier at det er viktig og naudvendig å ikkje berre prate om etikk, men óg å vise vilje til å handle etisk i praksis. Alle er einige i dette. Dermed sit dei der og pratar om at det ikkje er nok å berre prate om etikk. Kun unnataksvis vert konkrete synspunkt lufta, som når Mollekleiv påpeiker at det ikkje finst nokon grunn til at NFF skal betale ein ekstern aktør (Rune Hauge) førti millionar for å framforhandle ein medieavtale. Graff vrir seg i sofaen som ein mann som nettopp har fått melding om at han har ein kjønnssjukdom – og går over til å prate om noko anna, det vil seie ingenting. Bortsett frå dette er det kun ein ting å merke seg ved «debatten», nemleg ein oppsiktsvekkjande sterk felles vilje hjå deltakarane til å nytte omgrepet «fotballfamilien». Arnstad er den leiande krafta her: Ho seier «fotballfamilien» seksten gonger, inkludert fire gonger i eitt og same innlegg som varar eit knapt minutt. Eg kan ikkje fri meg frå å tenkje at dette ver djupt problematisk. Implisitt i familiemetaforen ligg nemleg ei forventing om absolutt lojalitet, som jo er fint, for all del, men som diverre lett kan føre til eit pinsamt defensivt verdssyn, ein oss-mot-dei-mentalitet som står i skarp kontrast til dei verdiane NFF påberopar seg. Familien kan kritiserast internt, men utad sluttar ein rekkjene. Ingenting er meir uetisk enn å baktale familien. Dette dogmet kan styrkje fellesskapskjensla, men óg bidra til låg takhøgd og angst for kritisk tenking. Uansett skal vi i løpet av dagen få skakande prov på at avstanden mellom liv og lære i NFF er større enn avstanden mellom Tasmania og Spitsbergen.
«Av omsyn til familien»
Verdiseminaret er over, og delegatane går til lunsj. Vi usle skribentar må nøye oss med nokre tørre kyllingwraps som er lagt fram i presserommet. Det er fint at forbundet freistar å syne økonomisk moderasjon, men medan eg fortærer min wrap vandrar tankane uunngåeleg til generalsekretær Kjetil Siem og lunsjrekningane hans. «Eg kan ikkje ta med meg viktige samarbeidspartnarar på McDonalds», sa Siem då VG stilte spørsmål ved at han (visstnok) hadde brukt 4500 kroner på ein lunsj-date under ein konferanse i Sveits. Når alle har fått tilfredstilt sine primærbehov, vandrar vi i samla flokk til UBC-salen, kor Tinget an sich skal finne stad.
Det store spenningsmomentet på dette tidspunktet, er om fotballpresident Yngve Hallén har kome seg heim frå Zürich, kor han har vore på ekstraordinær FIFA-kongress. Dei fleste rekna Sjeik Salman frå Bahrain som stor favoritt til å overta presidentvervet etter utestengte Sepp Blatter, ettersom han (tilsynelatande) hadde sikra seg store veljarblokker frå Afrika og Asia, men i staden var det NFF (og UEFA) sin føretrekte kandidat, sveitsisk-italienske Gianni Infantino, som stakk av med sigeren, og den torturanklaga sjeiken vart ståande med skjegget i den vidgjetne postkassa. Hallén er her, i eigen, breie person, og verkar svært nøgd, i den grad det er mogleg å sjå slikt på ein mann heilt utan mimikk. Presidentgjerninga hans er snart sluttført, i og med at han i november i fjor kunngjorde at han ikkje ville søke attval «av omsyn til familien». Dette var i beste fall delvis sant, men i dette tilfellet var det i det minste (ironisk nok) sin eigen familie – og ikkje «fotballfamilien» – Hallén refererte til.
Medan delegatane finn plassane sine, synar storskjermane i UBC-salen ein film-montasje med klypp frå norsk breiddefotball, medan Frode Grytten les melankolsk knekkprosa med si malmfylte Odda-røyst: «Her er det ingen VIP-losjar, berre tresmak i ræva», messar han, medan vi altså befinn oss i eit konferanse-sénter som heiter Ullevaal Business Class! Eg likar Frode, og vonar han har teke seg godt betalt for å bidra til denne absurd urealistiske sjølvframstillinga frå NFF-hald.
Når breiddefotball-pornoen er over, går Hallén på talarstolen for første, men på ingen måte siste gong under Tinget. Han byd oss å reise oss og stå i tystnad for å minnast kjende fotballfolk som har gått bort i løpet av det siste året, deriblant Śogndal-legenden Svein Bakke og Knut Osnes, trenar for Lyn sitt sagnomsuste Barcelona-lag. Deretter får vi helsingar frå UEFA-styremedlem Espelund, som takkar den avtroppande presidenten for godt samarbeid, og idrettspresident Tom Tvedt, som takkar den avtroppande presidenten for godt samarbeid. (Då han var fylkesordførar i Rogaland, gav Tvedt meg ein gong 100 000 kroner, så eg synst jo sjølvsagt at han er ein særs sympatisk fyr, men kva det gode samarbeidet har gått ut på, er like fullt uklart.) Etter helsingane går det slag i slag, og Tinget kan faktisk minne om eit vanleg årsmøte i ein vanleg medlemsorganisasjon. Hallén minnar rett nok om Komiske Ali når han påstår at herrelandslaget gjorde ei god EM-kvalifisering, men anna er vel ikkje å vente frå den kanten. Meir oppsiktsvekkjande er det kanskje at presidenten går til åtak på VG for den seinare tids artiklar om forbundets økonomistyring. Han påpeiker at hovudårsaka til den dramatiske auken i lønsutgifter er at NFF har teke over ansvaret for Idrettens Helsesenter, men unngår elegant å nemne at sistnemnte frå ymse hald vert skulda for kartellverksemd. «Idrettens Helsesenter er både bukken og havresekken», sa Jon Olav Drogset, leiar i Norsk Ortopedisk Forening, til Josimar i september i fjor. Likevel: Hallén klarar seg greitt. Han er kanskje ikkje nokon særskilt karismatisk leiar, men han kjenner forsamlinga ut og inn og veit korleis han skal ordleggje seg for å få det meiningslause til å framstå som meiningsfylt. Naturlegvis klarar óg presidenten å snike inn familie-metaforen i sin monolog: «Eg prata med (Gianni) Infantino etter valet i går. Var med på familiefeiringa. Det skal verte ein ny æra i FIFA, lova Infantino.» Til orientering: Det er ikkje den nyvalde FIFA-presidenten sine onklar og kusiner Hallén siktar til her.
Fra etikk til karakterdrap
Det er først når generalsekretær Kjetil Siem er på talarstolen for å gå gjennom forbundets aktivitetsrekneskap, at Tinget tek fyr. Dette er ikkje fordi Siem har noko særskilt interessant å seie – NFF har god økonomi – men fordi noko bemerkelsesverdig finn stad på Internett. Ronny Aasland, direktør for strategi og forretningsutvikling, er ein av desse grå NFF-koryféane du aldri har høyrt om før. No har han forfatta ein skandaløs epost kor han sjikanerer tre sentrale personar i norsk fotball på det grovaste. Dei tre er: Visepresident Bjarne Berntsen, Vålerenga-direktør Stig-Ove Sandnes og tidlegare visepresident Einar Schulz. Dagbladet har på mystisk vis fått tilgjenge til eposten, og nøler sjølvsagt ikkje med å publisere. Karakterdrapet på Berntsen er kanskje det grovaste: «Vi har hatt noen personlige samtaler Bjarne. Du mener selv du har meget stor kunnskap om norsk fotball. Usikker på hvilke deler av norsk fotball du har kunnskap om. I de delene av fotballen jeg er involvert har jeg vel aldri opplevd noen med slik mangel på kunnskap og forståelse for hva som skaper aktivitet, inntekter og forutsigbar økonomi», skriv Aasland. Kva er dette? Er det eit prov på at NFF er ein open organisasjon kor det er takhøgd for sterke meiningar, slik dei sjølv likar å påstå, eller er det eit nedrig og uakseptabelt personåtak frå ein tilsett mot organisasjonens tillitsvalde? Og kven har ansvaret for at eposten hamna hjå Dagbladet? Eg veit ikkje, det må eg vedgå, men faktum er at ein mann har alt å tene på at dette vert offentleggjort, og den mannen er utstyrt med eit velpleid bukkeskjegg og har helst på Nelson Mandela. Kjetil Siem skal seinare uttale at han synst det er «uheldig» at Aaslands harde ord har hamna i media. Kan vi tru at han verkeleg meiner dét? Kvar einskild får gjere seg opp si eiga meining. Men det er eit påfallande faktum at Dagbladet-kommentator Morten Pedersen, generalsekretærens kanskje mest lojale støttespelar i norsk presse, seinare same dag skriv ein kommentar kor han hyllar Aasland som ein «hedersmann», og leverer eit kraftfullt forsvar for det sitjande NFF-regimet: «Faktum er at administrasjonen på Ullevaal Stadion har levert i henhold til den tingvedtatte handlingsplanen og at Norges Fotballforbund aldri har vært bedre rustet», skriv Pedersen. Dette har han naturlegvis all mogleg rett til å meine – og det er forståeleg at han er takksam andsynes Aasland og Siem (?) for å ha skjenka Dagbladet eit juicy scoop – men viss eg skal vere ærleg, og det skal eg jo helst, kan eg ikkje unngå kjensla av at Pedersen her let seg bruke på det grovaste i ein intern maktkamp, og at det verkar lite sannsynleg at ein så erfaren sportsjournalist ikkje skjønar at han vert brukt.
«Prosess» og «debatt»
I pausen etter at rekneskapet er vedteke, handlar naturlegvis alt om Aaslands epost. Talrike tingdelegatar himlar med auga og nyttar uparlamentarisk språk. Dei fagre orda frå morgonens verdiseminar er for lengst gløymt. Bjarne Berntsen ser slik ut som ein kan vente seg at ein mann ser ut når han nett har vorte dolka i ryggen. Berntsen har naturlegvis kjent til innhaldet i eposten – han var, trass alt, ein av mottakarane – men har ikkje forutsett at det ville hamne i media. Kanskje burde han det? Visepresidenten har ei lang karriere bak seg i norsk fotball, som spelar, trenar, administrator og tillitsvald, men ein sit likevel med ei kjensle av at han ikkje heilt skjønar det politiske spelet, og at han stundom er for ærleg for sitt eige beste. Då han var trenar for kvinnelandslaget, og hadde bestemt seg for at midtbanestrategen Lise Klaveness ikkje var ein del av framtidsplanane hans, fortalde han henne dette etter ein fjorten-timars flytur frå VM i Kina, tilsynelatande utan å skjøne at han ville framstå som hjartelaus. Han skal óg ha sagt til Aasland at han meinte at han sjølv var den soleklart beste kandidaten til å overta presidentvervet etter Yngve Hallén, men at han ikkje vart skuffa over å ikkje verte nominert til vervet av valkomitéen(!). Kort sagt: Berntsen lét til å mangle fingerspitzgefühl. Dét er naturlegvis synd for han, men eg er ikkje sikker på om denne mangelen på streetsmartness gjer at han fortener å verte sjikanert av ein tilsett i organisasjonen kor han sjølv er tillitsvald.
Etter pausen skal Berntsen på talarstolen for å gjere greie for forbundets forslag til ny serieordning. Han er ikkje noko oratorisk naturtalent, akkurat, og under dei rådande omstenda framstår han som endå meir stammande og stotrande enn vanleg. Eg får vondt av han. Forslaget fører til debatt, særleg er mange nord-norske delegatar kritiske til det faktum at mange klubbar nedover i divisjonane vil få uhandterleg store reiseavstandar under den nye ordninga. Enden på ei svært lang vise vert at Tinget vedtek eit forslag frå Troms Fotballkrins, som kort forklart skil seg frå forbundets at det skal vere 24 (i staden for 18) avdelingar i den nye femtedivisjon. Dét er altså resultatet av ein prosess som opphavleg vart initiert ut frå ei målsetjing om å spisse norsk toppfotball! Berntsen kan tørke sveitta frå si breie panne. Han har hatt ein forferdeleg dag, men reddar andlet ved at Tinget går for det han omtalar som «det nest-beste forslaget». Når det så skal voterast over innførings-tidspunktet for den nye ordninga, skjer noko underleg. Lyn-delegaten Gunnar Martin Kjenner har tidlegare vore på talarstolen og argumentert for at overgangen bør utsetjast til 2017, ut frå argumentet om at årets seriestart nærmar seg og klubbane har planlagt ut frå den noverande ordninga. Kjenner hausta stor applaus, men likevel røyster eit overveldande fleirtal for at 2016 skal vere overgangssesong. Stemninga i salen etterpå er… forvirra. Eg sit med ei udefinerbar kjensle av at mange rett og slett har stemt feil, men det er seint, delegatane er slitne og vil gjerne kvile seg litt før kveldens festmiddag. Alle går kvar til sitt.
Rasisme og underhaldning
Vi spolar nokre timar fram i tid. UBC-salen er no dekt til fest, og eg har iført meg det «pene antrekket» eg lova den presseansvarlege i dag tidleg. Vi pressefolk har fått tildelt vårt eige bord, slik at vi ikkje skal plage delegatane eller – Gud forby! – NFF-leiinga med irriterande spørsmål. Vi har fått vin i glasa, og på scena har den hyperaktive trønderske komikaren John Brungot dukka opp som konferansier. Brungot er ubegripeleg lite morosam, men publikum ler likevel. Eg kjenner meg ille berørt på deira veigner. Verkeleg pinleg vert det dog først når konferansieren, etter ein pause, returnerer til scena som «kinesisk ambassadør». Ei blendakvit forsamling sit og ler av ein trønder som lét som om han er ein utruleg dum kinesar som snakkar norsk med ein fjollete aksent. Viss det ikkje var for det faktum at det i Noreg ikkje lenger er lov å kalle rasisme for rasisme, er det mogleg at eg ville omtalt denne sketsjen som rasistisk. Uansett er heile greia høgst pinleg for eit forbund som likar å framstille seg sjølv som ein spydspiss i arbeidet for integrering og toleranse. (Det totale antalet ikkje-kvite personar på Tinget er, så langt eg kan sjå, tre. Velkomen til det fargerike fellesskapet!) Om «underhaldninga» under festmiddagen er det kun ein forsonande ting å seie: Anne Grete Preus syng fint. (Fun fact: Då eg var ung, spelte eg i eit band som ein gong varma opp for Preus. Vi varma óg opp for eit band som hadde varma opp for Bonnie Tyler. Good times.) På hi sida, maten er god, vinen flyt fritt, og tidlegare fotballpresident Sondre Kåfjord syner seg å vere ein langt festlegare og meir entusiastisk fyr enn kva den vil tru som kun har sett mannen på TV. Vi hyggjar oss som best vi kan. Sjølv Bjarne Berntsen dreg på smilebandet. Eigentleg hadde eg tenkt å halde meg vaken til den årle morgon, i von om å få sjå ting-delegatar gjere utilgjevelege ting i berusa tilstand, men dette er bankettsterke folk som ikkje mistar sjølvkontrollen berre fordi dei har konsumert ei flaske vin eller fem, og enden på visa er at eg snublar til sengs i ett-tida, utan å ha vore vitne til det minste tilløp til skandale. Synd, sjølvsagt, men fordelen er at eg vâknar neste morgon i akseptabel form, og sågar er førstemann til frukostsalen, noko som aldri har hendt meg før, og neppe vil hende meg igjen. Eg stirar ut på den tildekte grasmatta på Ullevaal Stadion, og tenkjer på den største hendinga i arenaens historie, då den edle Kolbjørn Ekker frå Namsos scora sigersmålet for Bryne mot Brann i Cupfinalen 1987.
Kompetanse kostar
På Tingets andre dag er det særleg tre saker å sjå fram til. Eit breiddeopprør er varsla mot leiarløningane i NFF-administrasjonen, forbundet har bede om blankofullmakt til å låne ein ikkje fastsett sum for å kjøpe det kjente pengesluket Telenor Arena, og president Hallén skal takkast av og ny president veljast. Men først skal vi gjennom ein veritabel tsunami av forslag frå Lyngdal IL, som alle har det til felles at dei ikkje vert vedtekne. Det vert heller ikkje Skeid sitt forslag om å innføre ein eigen serie for toppklubbane sitt andrelag. Torbjørn Jungård frå Bossekop entrar så talarstolen for å presentere forslaget om lønsmoderasjon. «Kjære fotballvenner – eller uvenner kan ein kanskje seie etter gårsdagens avisoppslag», innleiar han. Humring i salen. Siem & Co. Vrir seg på podiet. Forslaget frå Bossekop går kort forklart ut på at det skal setjast eit lønstak innad i NFF som tilsvarar ei norsk statsrådløn. «Er det å leie AS Noreg kun halvparten så mykje verdt som å leie ein gjeng vaffelsteikarar», spør Jungård retorisk. Hallén tek ordet og forsvarar lønsnivået. Han påpeiker at kompetanse kostar, men unngår å nemne at det NFF har fått for sine millionar, stort sett er inkompetanse. Han leiar og salens merksemd over på den beklagelege – men for lønsspørsmålet sitt vedkomande heilt irrelevante – kjensgjerning at Breiddefotballforeininga visstnok skal ha reist til Malta på Betsson si rekning, eit klart brot på einerettsmodellen (samarbeidet med monopolbedrifta Norsk Tipping) som er ein grunnpilar i forbundets økonomiske politikk. Jo Stein Moen frå Astor FK er óg på talarstolen, og seier at han har stor sympati for forslaget, men likevel vil stemme mot det. Moen er karismatisk og dessutan sjølv representant for ein breiddeklubb, og det kan verke som om innlegget hans snur stemninga i salen. Kva slags korridorpolitikk som (eventuelt) fann stad før Moen tok ordet, vil vi truleg aldri få vite, men når forslaget vert votert over, stemmer kun 35 av 159 tilstadeverande delegatar for å innføre lønstak. Eg sit på pressebenken i ein tilstand av sjokk og vantru. Eit overveldande fleirtal av norsk fotballs fremste eldsjeler har altså stemt for at NFF skal få lov til å halde fram med å kaste pengar ut av vindauget. Korleis kan det vere mogleg? Eg kjenner at eg er i ferd med å fullstendig miste trua på menneskeslekta.
Ein stilstudie i maktarroganse
Den forventa debatten kring Telenor Arena-spørsmålet utgår når Hallén til applaus frå salen trekk saka (men samstundes tilrår det påtroppande styret å halde fram arbeidet med eit eventuelt oppkjøp). Neste sak er den nye handlingsplanen, og i debatten kring denne tek fleire delegatar ordet for å lufte sin betydelege frustrasjon. Ivar Koteng frå Rosenborg er kjend for å kalle eit gravereiskap med skaft for ei spade, og gjer det óg her: «Det føregjekk eit spel her i går som er oss uverdig», tordnar han med klar adresse til Ronny Aaslands famøse epost, og held fram: «Gjeld ikkje tryggheit, glede, respekt og likeverd i toppen av norsk fotball? Det er ingen vits i å bruke slike ord viss vi ikkje meiner det.» Koteng mottek rungande applaus, og vert avløyst på talarstolen av Cato Haug frå Sarpsborg 08. Han tek endå hardare i: «Vi har sett ei utvikling der omdømet til NFF vert svekt», seier han. «Vi kan ikkje oppføre oss slik, då øydelegg vi vår eigen organisasjon fullstendig!» Nok ein gong ljomar applausen mellom veggane i UBC-salen, men eg kan ikkje unngå å undre meg over det bisarre faktum at dei som applauderer, er dei same delegatane som for få minutt sidan stemte for å gje forbundsleiinga fortsatt blankofullmakt til å belønne seg sjølv for si eiga dugløyse. Jo meir eg lærer om norsk fotballs indre liv, jo mindre forstår eg, det må eg ærleg vedgå. Haug føreslår dessutan at «folkelighet» bør inn i handlingsplanen som ein femte verdi, og slik vert det. Til dette er å seie at dersom ein organisasjon har behov for å definere seg sjølv som «folkeleg», er det sannsynlegvis eit prov på at den ikkje er det. Whatever, når Hallén omsider tek ordet igjen, er det for å demonstrere ei evne han må ha fått i arv frå sin tidlegare helt Sepp Blatter, nemleg evna til å antyde ein ting medan han i realiteten seier noko heilt anna. Han «set pris» på Koteng, påstår han, samstundes som han hevdar at «somme vert redde» for RBK-styreleiaren fordi han er så «direkte». Med andre ord: Koteng er kanskje litt psyko (noko forsamlinga bør merke seg), men Hallén er tøff nok til å tole det. Den avtroppande presidenten tek deretter fatt på ein generell forsvarstale, der han på klassisk dobbelkommunikativt vis gjev inntrykk av å anerkjenne sine kritikarar, men i praksis avvisar alle deira klagemål. Dei seks åra han har hatt norsk fotballs fremste tillitsverv, har kanskje vore ein stilstudie i maktarroganse, men han har trass alt heile tida hatt «open telefon og epost». Så det! Men det mest urovekkjande er ikkje at Hallén seier dette, men at eg faktisk trur han meiner det. Han framstår i stadig større grad som kroppsleggjeringa av NFF som organisasjon: Tilsynelatande nokså «robust», men i røynda ekstremt tynnhuda og fundamentalt ute av stand til å handtere kritikk. Eg trur faktisk Hallén er heilt ærleg når han seier at han kun vil det beste for norsk fotball. Problemet er at han ikkje veit kva det er, og er heilt uimottakeleg for tanken om at andre kan ha betre idéar. I dette er han, som vi har sett, på ingen måte åleine, og dét er djupt bekymringsfullt.
Det er, strengt tatt, ikkje mykje meir å seie. Forbundstinget 2016 vert avslutta med «val», ein selsom seanse som meir enn antydar at talrike personar sentralt i NFF har vore på studietur til Nord-Korea. Samtlege kandidatar til alle komitéar vert valde ved akklamasjon, ein valmetode med tvilsam demokratisk verdi, og ingen «debatt» finn stad kring «valet». Hallén klemmer sin etterfølgjar Terje Svendsen, samt dei avtroppande styremedlemmene Kjartan Berland og Mina Gerhardsen. (Det verkar som om han er svært glad i å klemme folk, og det er jo ganske sympatisk.) For min eigen del samlar eg i hop alle mine papir og freistar og å samle tankane, noko som er alt anna enn lett. Eg forlét Ullevaal Stadion i ei tilstand av djup forvirring. Ingen, eg aller minst, veit kva framtida vil bringje for norsk fotball, men eg veit at både breidde og topp vil halde fram med å lide så lenge ein held seg med leiarar som styrar etter prinsippet om at makt er rett, og som anten dei no er klar over det eller ikkje, praktiserer realitetsflukt sett i system.